سنت در لغت به معنای روش یا شیوهای است که در طول یک بازه زمانی مشخص از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود و به مرور معنای نمادین یا اهمیت ویژهای پیدا میکند. زمانی که از آپارتماننشینی بهعنوان سنت نام میبریم، از تغییر سبک زندگی مردم در چند دهه اخیر و کوچ (اجباری یا دلخواه) به فضاهایی به نام آپارتمان حکایت دارد. درخصوص آپارتماننشینی و معضلات مرتبط با آن مطالب زیادی نوشته و از دیدگاههای مختلف به این مسئله توجه کردهاند. آنچه بدیهی به نظر میرسد، برای بسیاری از مردم بهویژه در شهرهای بزرگ زندگی در آپارتمان انتخاب محسوب نمیشود و بسیاری از آنها ناگزیر به زندگی در آپارتمان هستند و صدالبته جای بسی خوشبختی است که برای بعضی از مردم این امکان وجود دارد که بتوانند صاحب آپارتمان شوند و اولین سؤالی که همیشه مطرح میشود این است که یک آپارتمان خوب چه خصوصیاتی دارد و باز هم واضح است که برای زندگی در یک آپارتمان خوب فرقی نمیکند مالک باشی یا مستأجر.
اگر شرایط خاص و میزان قدرت انتخاب را کنار بگذاریم و بهدنبال معرفی یک واحد مسکونی خوب باشیم، ابتدا لازم است به چند نکته توجه کنیم: یک) برخی از معیارهای انتخاب یک واحد مسکونی به سلیقه و نظر اشخاص برمیگردد و ممکن است نتوان به اجماعی کلی بر سر این موارد رسید، در مقابل بسیاری از بدیهیات نیز وجود دارند که مورد توافق اکثریت هستند و توجه به آنها میتواند در یک انتخاب معقول راهگشا باشد. دو) مسئله مالکیت (صاحبخانهشدن) در ایران بهعنوان یکی از باورهای قابلقبول و ارزشمند، از گذشته مطرح بوده و یکی از پایههای ثبات و پیشرفت اقتصادی خانوادهها محسوب میشود و باوجود اینکه امروزه سکونت در آپارتمان یکی از شاخصههای زندگی در شهرهای بزرگ است اما در سالهای اخیر کمبود مسکن و نیاز خانوادهها فرصت ابراز نظر و سلیقه را برای ساکنین به حداقل رساند.
سه) نکته بعدی اهمیت سبک زندگی در فرهنگ آپارتماننشینی است. اگر قرار بر زندگی در آپارتمان باشد، باید سبک زندگی هماهنگ با فضایی باشد که انتخاب میشود یا به بیان بهتر باید فضایی انتخاب کنیم که با سبک زندگی خانواده سازگار باشد. تعداد اتاقها، مسئله اشرافداشتن و حریم خصوصی، توجه به فضاهای عمومی و مشاعات، استفاده از نور طبیعی، محل قرارگیری آشپزخانه و وجود دسترسی آن به فضای باز (نور و تهویه)، همهوهمه از مواردی هستند که با توجه به سبک زندگی اولویت پیدا میکنند و اهمیت مییابند. در کنار همه این موارد توجه به موقعیت ساختمان از لحاظ جغرافیایی و دسترسی به شبکه حملونقل عمومی و امکانات مناسب شهری از قبیل مراکز بهداشتی و آموزشی و مراکز خرید و قرار نداشتن در مسیر طرحهای عمرانی و دوری از کانونهای آلودگی زیستمحیطی یا صوتی ضروری است. در مورد خود آپارتمان نیز از توجه به تعداد طبقات و تعداد کل واحدها و تعداد واحد در طبقه مدنظر و قدمت و عمر مفید ساختمان (با نظر به اینکه عمر مفید ساختمان در ایران بسیار کمتر از استاندارد جهانی است و بهدلیل کیفیت بد مصالح و اجرای ضعیف ساختمان و استفاده نادرست از آن ساختمانها زود مستهلک میشوند)، مساحت و ارتباط فضاهای داخلی واحد مدنظر، امکانات عمومی ساختمان نظیر مشاعات، نباید غافل شد. یکی از مواردی که در زمان انتخاب واحد مسکونی کمتر به آن توجه میشود، کیفیت اجزای ساختمان است.
برای بسیاری از مصرفکنندگان، این نکته همیشه در انتهای لیست اولویتها قرار دارد، درحالیکه با کمی دقت به همین موارد معمولی میتوان به کیفیت اجرای ساختمان و مصالح مورد استفاده پی برد.